Piller

Piller
Kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine donusturerek bunyesinde depolayan cihazlara PIL denir. Bu donusum tek yonlu ise pil PRIMER yapida yani tek kullanimlik veya halk arasinda kullanilan tabirle sarjsiz bir sistemdir. Donusum her iki yonde olabiliyorsa, yani elektrik enerjisi tekrar kimyasal enerjiye cevrilebiliyorsa ve bu suretle uzun surelerle enerji kullanimi saglanabiliyorsa pil SEKONDER yapida veya diger bir tabirle sarj edilebilir ozelliklere sahip bir sistemdir.

Cogunlukla ayni kimyasal yapiya, olculere ve elektrik kapasitelerine sahip piller, tek tek bir araya getirilerek pil gruplari olusturulabilir ve bunlara BATARYA BLOGU veya kisaca adlandirildigi gibi BATARYA denilebilir. Radyo, el feneri, oyuncak, cep telefonu, vb gibi cihazlarda piller tek tek kullanilirken, matkap, tornavida, gibi kablosuz guc aletleri, kameralar, telsiz telefonlar, acil aydinlatma sistemleri vb sirasinda batarya kullanilmaktadir.

Gunluk yasantimizda en sIk rastlanan ve uygulama yeri bulan enerji kaynaklari tasinabilir pil ve bataryalardir. Tasinabilir pilleri 3 ana gruba ayirabilmek mumkundur :
Sarj edilmeyen piller (Primer) :

  • Cinko
  • Alkalin
  • Lityum

Cinko Piller:
( 1,5volt)Cok dusuk akim gerektiren cihazlar icin tercih edilir, tek kullanimlik pillerdir,icerisindeki akim cok dusuk degerde oldugu icin uzun kullanim omurleri olamayan pil cesididir., TV Kumandalari, basit el fenerleri,masa ve duvar saatleri gibi cihazlara uygundur. Baslica cesitleri, AAA ince kalem pil , AA Kalem pil , C orta boy pil, D buyuk boy pil , 9 volt pildir ve daha birkac ara cesitleri mevcuttur

Alkalin piller:
( 1,5volt) Yuksek akim gerektiren cihazlar icin tercih edilir fakat tek kullanimlik pillerdir esas amaci acil enerji ihtiyacinizi gidermektir, Ornegin bir digital fotograf makinesi icin tercih edilebilir ancak surekli fotograf cekmek isterseniz 1-2 gunluk ihtiyaciniza cevap verebilir , surekli kullanim icin ekonomik olmayabilirler.Ancak bir kolsaati veya arac kumandasi icin cok uygun bir pil modelidir aylarca veya yillarca kullanabilirsiniz. Cinko pillere gore yaklasIk 10 kata kadar daha fazla enerji depolayabilirler. Halk arasinda Akmayan Pil denilmesine ragmen herhangi model Sarj edilemeyen bir pili cihaz icerisinde bekletmeyiniz tavsiye edilmez aksi halde cihaz icerisinde bekletilen her turlu sarj edilemeyen pil akmaya baslar ve hem cihaziniza zarar verir hemde ortaya cikan kimyasallar saglik sorunlari yaratabilir.Baslica cesitleri, AAA ince kalem pil , AA Kalem pil , C orta boy pil, D buyuk boy pil , 9 volt pildir ve daha bircok ara cesitleri mevcuttur.

Lityum piller:
( 3volt ve 3,6volt) Gunumuz teknolojisinde fazlasiyla tercih edilen bir pil cesiti asil kullanim amaci endustriyel cihazlardir, sanayi makinalarinin kartlari, bilgisayar hafiza kartlari..vb. Tek kullanimlik fakat uzun omurlu pillerdir. Lityum Piller gunumuzde dusuk akim ceken cihazlardada kullanilmaya baslanmistir elektronik teraziler, seker olcum cihazlari..vb. Lithium pillerin bircok modeli mevcuttur ,baslica sanayi modelleri 1/2AA, AA, C ..vb gibi fakat gunluk kullanim cihazlari icin en cok tercih edilen model CR serisidir CR2016, CR2025, CR2032…vb. Lithium pillerin kullanim omurleri 3-10 yil arasidir.

Sarj edilebilen piller (Sekonder):

  • Nikel-kadmiyum
  • Nikel-metal hidrit
  • Lityum-Ion
  • Lityum-polimer

Bu pillere akumulatorde denilebilir. Kimyasal anlamda enerji depolayan ve gerektiginde bu kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine ceviren portatif enerji kaynagidir. Bu cesit piller uzun kullanim omurlerinden dolayi tercih edilir , ortalama 500-1000 sefer arasinda tekrar tekrar sarj ederek kullanabilirsiniz. Gunumuzde ileri teknoloji urunlerinde bu tip piller tercih edilir cunku hem daha yuksek kapasiteli modelleri mevcuttur hemde tekrar tekrar sarj edilip kullanildiklari icin daha ekonomik olurlar. Bu tarz pillerde genelde uretim ve son kullanim tarihleri bulunmayabilir. Raf omurleri ortalama 3-5 yildir kullanim omurleri ortalama 500 ile 1000 sarj omrudur.

Ni-Cd Sarjli Piller:
(1,2volt) Eski bir teknoloji olmasina ragmen gunumuz portatif cihazlarinda hala tercih edilmektedir Ni-Cd pillerin en buyuk ozelligi icerisindeki kapasiteyi (akimi) uzun sure kaybetmeden bekletmesidir yani bir Ni-Cd pili sarj ettikten sonra 1-2 hafta bekletip tekrar kullanmak istediginizde pilin icerisindeki akim kayba ugramaz. Ni-Cd piller Ni-Mh pillere oranla daha dusuk kapasitededirler ancak bekleme aninda kisa zamanda akim kaybina ugramadiklari icin hala tercih edilirler.Ni-Cd piller tek basina veya gruplanmis halde matkaplarda , olcum cihazlarinda..vb kullanilirlar ,bu pillerin gruplanmis haline kisaca Batarya da denilir.Ni-Cd piller diger sarjli piller gibi normal sarj aninda uzun omurlerini korurlar ancak acil kullanimlar icin hizli sarjda edilebilir fakat hizli sarj etmek pilin kullanim omrunu kisaltir. Normal sarj ile kullanilan bir Ni-Cd pilin ortalama omru 5 yildir bir diger omur olcusu 500-1000 sarj arasidir..Ni-Cd pillerin bir cok modelleri vardir sanayi tiplerine PUNTA Pilleri denir bu tarz piller genellikle grup haline getirilerek kullanilir ancak bu pilleri grup haline getirmek icin kesinlikle Lehim ve Havya sistemi kullanilmamalidir , ortaya cikan isidan dolayi pillerin icindeki kimyasallar etkilesime ugrar ve pilin gercek kapasitesine ulasmasina engel olur omrunu kisaltir.pilleri grup haline getirmek icin Puntalama sistemi tercih edilmelidir.

Puntalama Sistemi:
Gercek anlamda bir mini puntalama cihazidir cesitli degerlerde Amper gondererek pillerin arasina koyulan metalleri cok hizli bir zaman icerisinde yuksek amper gondererek pillere zarar vermeden montaj yapan cihazdir. Gonderdigi akim direk pillere gelmedigi ve cok kisa zamanda pillerin uzerindeki baglanti metallerine geldigi icin pillere zarar vermeden montaj yapmis olur.. Pilleri gruplamada tercih edilen en saglikli yoldur..ancak yetkili kisiler tarafindan yapilmalidir aksi halde pillere gonderilecek asiri akimdan dolayi patlama ve yangin riski vardir..

Ni-Mh Sarjli Piller:
(1,2volt) Gunumuz teknolojisinde bir cok cihaz icin yuksek kapasiteli pillere ihtiyac vardir Ni-Mh piller Ni-Cd pillere oranla cok daha fazla kapasite (akim) icerirler dolayisiyla portatif cihazlarin uzun kullanimlari icin tercih edilirler digital fotograf makinalari ,Walkmanler…vb ancak uzun sure bekletildikleri anda icerisinde depolanan akimda azalma olusur bu sebebden dolayi bu tarz piller sarj edildikden hemen sonra kullanilmali ve bekletilmemelidirler. Kulanim omurleri Ni-Cd pillerle benzer ozelliktedir. Normal sarj suresi ile doldurulduklarinda ortalama 5 yildir bir diger omur olcusu 500-1000 sarj arasidir. Ni-Mh pillerde Ni-Cd piller gibi tek basina veya gruplanmis halde saglik sektorunde , olcum cihazlarinda..vb kullanilirlar ,bu pillerin gruplanmis haline kisaca Batarya da denilir.
Lityum Ion Piller :
(3,7 volt) Yeni teknoloji cihazlarinda oldukca sIk tercih edilirler en buyuk ozelligi kucuk olmalari,hafif olmalari, yuksek akimli olmalari ve yuksek voltajli olmalaridir.. Li-Ion piller Ni-Cd piller gibi sarj edildikten sonra bekletilebilirler ve kisa zaman icerisinde kapasite kaybina ugramazlar.Lithium Ion pillerde hafiza problemi yoktur bu sebebden Lithium Ion pilleri sarj etmek icin tamamen bosalmasini beklemeye gerek yoktur ve sarji yarida kesmek bu pillere zarar vermez. Genellikle tek kullanilmazlar ve grup halinde kullanilirlar cep telefonlari ,cesitli olcum cihazlari…vb. Yanlis amacli kullanimlarda tehlikeli bir pil cesididir. Lithium Ion piller icerisinde yuksek kapasite barindirdigi icin dikkatlice sarj edilmeli ve korunmalidirlar. Kesinlikle direk gunese maruz birakilmamalidirlar ve icleri acilmamalidir patlama ve yangin riski vardir.Lithium Ion piller omur acisindan pek kullanisli degildirler diger sarjli piller gibi ilk sarjdan sonra degil bu pillerin omurleri uretildikleri tarihden itibaren baslar. Kullansanizda kullanmasanizda uretimden sonra omur kaybina ugrarlar.

Lityum polimer Piller:
Yeni teknolojik enerji kaynaklarindandir ancak lityum ion pillere oranla daha dusuk enerji ve daha az sarj ve desarj ozelligi vardir, lityum polimer piller istenilen boyutlarda bulunmasi zor olan bir pil cesididir genellikle buyuk cihaz ureticilerin taleplerine gore ozel sekilde uretilirler ancak son zamanlarda hobby pilleri olarakda tercih edilmektedirler. Lityum polimer piller son derece tehlikeli bir pil cesididir kesinlikle dikkat edilmelidir yanici ve patlayici bir pildir suya atilsa dahi icerisindeki kimyasal yogunlukdan dolayi yanmaya devam edecek bir pil cesididir.Maliyet acisindan lithium Ion pillerden daha pahalidir.Bu sebebden dolayi gunluk yasantimizda pek tercih edilmezler ancak ozel istek veya ozel urunler icin tercih edilirler.

Dugme piller:

  • Gumus-oksit
  • Cinko-hava
  • Lityum
  • Alkalin

Bu pillerin hem sarjli modelleri hemde sarj edilemeyen modelleri mevcuttur.kullanim alanlari cok farklidir, kol saatleri, cesitli hafiza kartlari…vb dusuk kapasite gerektiren cihazlar icin tercih edilirler..