Sivas’ta, ender görülen mimari yapısının yanı sıra minaresinin eğikliğiyle de dikkat çeken Ulu Cami, Anadolu’nun en eski camilerinden biri olarak biliniyor. Danişmentli mimarisi özelliğini taşıyan Sivas Ulu Cami, kubbe fikrinin henüz gelişmediği dönemde,1196-1197 yıllarında, Kızıl Arslan Bin İbrahim tarafından yaptırıldı. 1. İzzettin Keykavus Döneminde 1212 yılında onarılan caminin, avlusuna 3 yönden girişi bulunan, düz damlı, dikdörtgen planlı, kufe tipli cami sınıfının ender örneklerinden olduğu belirtildi.
Kubbe fikrinin henüz gelişmediği dönemde inşa edilen caminin, camilerin mekan fikrinin gelişmesinde önemli bir basamağı teşkil ettiği bildirildi. Caminin 13. yüzyılın ilk yarısında inşa edilen ve güneydoğu köşesine yaklaşık 3 metre uzaklıkta bulunan minaresi, caminin en dikkat çekici bölümü olarak göze çarpıyor. Kapısı cami içine doğru açılan minarenin kaidesinde ve gövdesinde, yıldırım çarpması nedeniyle boydan boya hasar bulunuyor. Tavanı ahşap kirişlemeye benzetilen betonarme döşeme ile kaplı olan cami, mimari özellikleriyle dikkat çekiyor.
Yaklaşık bin 674 metrekarelik bir alana oturan dikdörtgen planlı ve üst örtüsü düz dam şeklinde olan caminin güney duvarına dik olarak uzanan 11 sahanlı asıl ibadet alanında toplam 50 yığma ayak bulunuyor. Sivas Ulu Camisi’nin Danişmentli döneminin önemli eserlerinden biri olduğunu ifade eden yetkililer, 1955 yılında yapılan büyük onarım sırasında, caminin inşa ve onarım kitabelerinin bulunduğunu, yapım tarihinin ve yaptıranın ilim alemine tanıtıldığını kaydettiler. Yetkililer, Anadolu cami mimarisinde Urfa Ulu Camisi’nden sonra en erken tarihli son cemaat yerine sahip olan ve üç yönden girişi bulunan avlulu ilk camilerden olduğunu belirttiler.
MİNARE UYDUDAN TAKİP EDİLDİ
İç Anadolu’nun en büyük camilerinden biri olan Sivas Ulu Cami’nin 116 basamakla çıkılan silindirik gövdeli minaresinin, kendi eksenine göre 25derece eğik olduğu biliniyor. Caminin minaresindeki eğikliğin araştırılması için Sivas Vakıflar Bölge Müdürlüğünce çalışma başlatılmıştı. Bu kapsamda camiye yerleştirilen uydu izleme cihazıyla eğik minarenin hareketliliği takibe alındı. Tarihi kaynaklarda caminin çeşitli dönemlerde uğradığı tahribatlar sonrası bazı yerlerinin yıkıldığını ve daha sonra restore edildiğini ortaya koyuyor
Konumu;