Bomba gibi bir gezi yazısına hoş geldiniz. Eşim ile 4 gün dolu dolu geçirdiğimiz Bosna tatilimizden bahsedeceğim. Buradaki bazı detayları başka sitelerde bulamayabilirsiniz. Ben gezi öncesi yaptığım araştırmalarda bazı bilgilere ulaşamadım, siz aynı problemi yaşamayın diye her şeyi yazıyorum.

İlk kez yurtdışına çıkacaklar için Bosna Hersek güzel bir seçim olacaktır. Ülkenin vizesiz olması, kültürlerimizin benzer olması,  çoğu esnafın Türkçe ya da en azından İngilizce bilmesi kolaylık sağlıyor. Yemek konusunda da sıkıntı çekeceğinizi sanmıyorum. Bizdeki gibi kahvaltı kültürleri yok ama yemeklerimiz benzer.

Bosna genel olarak Karadeniz’i andırdı bize. Yüksek dağları, her yerinden akan nehirlerle doğasını korumayı başarabilmiş yemyeşil bir ülke. Bosna halkı nezih bir ruha sahip. Şehir dışındaki bölgelere çıktığınızda göreceksiniz, nerdeyse her evin çimlerle bezenmiş yemyeşil büyük bir bahçesi var. Köy evleri bile o kadar özenli ki… Rengârenk güllerle süslenmiş her yer.

• 

Yakın tarihte uğradığı soykırıma, kontrolsüz güce ve tahribatlara rağmen yaralarını sarmış. Gezdiğimiz birçok tarihi yapının, özellikle de camilerin bombalanarak tahrip edilmiş, yıkılmış resimlerini gördük. 15. yy. dan o güne gelebilmiş tarihi yapılar, kutsal mekânlar, köprüler yok edilmeye çalışılmış. Sadece halkı değil tarihi bile yok etmek istemişler, ne acı.

• 

Eserlerin restorasyonu konusunda Türkiye’nin çok desteği olmuş. Zaten çoğu yerin girişinde Boşnakça-İngilizce’nin yanısıra Türk bayrağı ve Türkçe açıklama görmek mümkün Türkleri de çok seviyorlar, Türk olduğumuzu anlayıp hemen yakınlık gösteriyorlar.

Havalimanı ile Saraybosna Arasında Ulaşım

Pek çok alternatif mevcut; taksi, otobüs, troleybüs, Havaş otobüsleri vb.
Paran varsa bu bölümü geç kardeşim, direk taksiye bin git 😊

Havaalanından Başçarşı’ya taksi fiyatları ortalama 30 KM. Bizim gittiğimiz dönemdeki kura göre 100 TL ye denk geliyordu. Git gel 200 TL tutacağı için biz taksiye binmedik.

Bir diğer alternatif otobüs. Hava alanının içinden direk Başçarşı’ya giden türkiyedeki gibi HAVAŞ otobüsleri varmış. Tabi biz bunu bilmiyorduk. (Dedim ya bazı bilgilere ulaşamadık diye…)  O nedenle otobüs nereden, ne zaman kalkar, fiyatı nedir bilmiyorum. Ama siz havaalanında birilerine sorup öğrenebilir, bu seçeneği de kullanabilirsiniz.

Peki biz nasıl gittik ? Treyleybüs.

Aşağıdaki haritada çizdiğim rotaya göre hava alanından troleybüs durağına 10-12 dk. yürümek gerekiyor.

Hava alanı binasından çıkınca sağda araçlar için çıkış var, oradan çıkış yapıp yolun karşısına geçiyorsunuz, krokide belirtilen rotayla durağa gidiyorsunuz. 5 dk.da bir geçen 103 numaralı troleybüse binip son durak At Meydanı’nda(SON DURAK) inip Başçarşıya kolayca ulaşabilirsiniz.

Aşağıdaki rotayı hiç bir sitede görememiş, bunun üzerine sizinle paylaşmak gereği duydum.

Aşağıdaki haritada çizdiğim rotaya göre hava alanından troleybüs durağına 10-12 dk. yürümek gerekiyor.

Troleybüse bindiğimiz durağın adı Dobrinja škola B . Yürüme Mesafesi 780metre 10-12 dakikada otobüs durağıa ulaşabilirsiniz. yine dönüşte aynı otobus durağında inerek aynı yolu kullanarak havalimanına rahatlıkla ulaşabilirsiniz.

• 

Otobüs biletlerini duraklardaki büfelerden kişi başı 1,6 KM  veya otobüs şoföründen kişi başı 1,8 KM satın alabilirsiniz. Biz durağa varır varmaz otobüs geldiği için bileti şoförden almıştık 😊
2 kişi için git gel toplam maliyeti 1,8 x 4 = 7,2 KM

Saraybosna Telefon Kullanımı

Telefon kullanımı ile ilgili bilgim yok. Benim operatörümde yurtdışında 3 gün boyunca kendi tarifeni kullanabiliyorsun. Bu nedenle ben kendi tarifemi kullanmaya devam ettim. Ama oradaki GSM operatörlerinden uygun bir tarife alabilirsiniz.

Belki tarife almaya gerek kalmayabilir. Nasıl olsa çarşıda birçok mekanda wifi var ve otelinizde de internet olacaktır. Ayrıca çevrimdışı navigasyon uygulamalarını kullandığımız için gezerken internet ihtiyacımız olmadı.

Ayrıca Moovit Toplu Taşıma Uygulamasını kullanarak. Otobüsünü seçip anlık larak nerede olduğunu takip edebilrsiniz.

Çevrimdışı google haritalar nasıl kullanır?

Saraybosna’da Konaklama

Saraybosna’da Araç Kiralama

Bosna Hersek için mutlaka araç kiralamak gerektiğini düşünüyorum. Özellikle çocuklu bir aileyseniz mutlaka kiralayın derim. Sadece Saraybosna Başçarşı’yı gezeyim, bir de Mostar’ı görsem bana yeter diyorsanız araç kiralamanıza gerek yok tabii. Fakat bizim gibi 3 günde Bosna Hersek’in her yerini gezmek istiyorsanız araç kiralamak en isabetli karar olacaktır. Neden mi? Az maliyet, konfor ve zaman tasarrufu…

Diğer bir seçenek olarak gezilmesi gereken turistik bölgelere otobüs yada Başçarşı’dan düzenlenen günü birlik turlar var. https://www.getyourguide.com.tr linkinden günü birlik turları inceleyebilirsiniz. 

Turlar başta bize mantıklı gelmişti. Fakat 2 kişi için maliyetini hesaplayınca pahalı olduğunu fark ettik. Mesela iki kişinin Mostar turuna ödeyeceği parayla biz araç kiraladık, bu sayede gün boyunca sadece Mostar’a değil Blagay, Počitelj, Kravitse’ye de gitme imkanımız oldu. 

Otobüsü neden tercih etmedik ? Çünkü zamanınız kısıtlıysa otobüsle her yeri gezemezsiniz. Mesela otobüsle bir günde sadece Mostar ve Blagay’a gidebilirsiniz, diğer yerlere vakit yetmez.

(Tabi şunu belirtmekte fayda var, tek kişiyseniz araç kiralamak uyguna gelmeyecektir. Bu durumda turlara katılmak daha mantıklı olabilir.)

Hava alanında bir çok araç kiralama acentasının ofisi var, buralardan bizzat kiralayabilirsiniz. Fakat biz Bosna’ya gitmeden önce Sixty Firmasından online olarak rezervasyonumuzu yaptık. (Önceden online rezervasyon yapmanın fiyat avantajı var.)

Aracı ülkeye gelir gelmez kiralayacaksanız problem yok, hava alanından teslim alabilirsiniz. Fakat bizim gibi aracı farklı bir gün veya saatte kiralamak istiyorsanız, hava alanına gidip gelmek sıkıntı olabilir. Bizde gidip gelmek zorunda kalmadan aracı teslim almanın bir yolunu bulduk.

Sixty Firmasında çarşıya 10 dk yürüme mesafesindeki Residence INN otelden araç teslim alma/etme imkanı bulunuyor. Bunun için de fiyat farkı istemiyorlar. Böylece hava alanına gidip gelmenize gerek kalmıyor. Büyük kolaylık.

Rezervasyon  saatinizde Residence INN oteline gidip resepsiyona Sixty firmasından araç kiraladığınızı  söylerseniz sizi oturma alanına yönlendiriyorlar ve bekliyorsunuz. Personel geldikten sonra ehliyet ve pasaport fotokopilerini çekiyor ardından kredi kartından 80€ ödeme alıyor ve  kartınızdan 500€ bloklanıyor. Ona göre kredi kartı limitlerinizi kontrol etmelisiniz.

Bana verilen araç 2019 model Skoda Rapid. Rezervasyon bittiğinde aracı aynı otelin otoparkına park edip, anahtarı resepsiyona teslim etmeniz yeterli. Resepsiyon görevlisi  Sixtye haber veriyor ve Sixty aracı alıp götürüyor. Yani arabada bir problem yok ise direk Sixty’i beklemeden anahtarı resepsiyona teslim edip yolunuza bakabilirsiniz 🙂

Not: Mesai saatlerinin dışında araç kiralamak için neredeyse iki katı kiralama bedeli alıyorlar söyleyeyim. Nasıl mı? Mostar’a gitmek için 1 günlük araç kiralamayı düşünmüştüm.  Online rezervasyonda sabah saat 7 de aracı teslim almayı seçtim ve 80 Euro ücret çıktı!  Daha  sonra rezervasyon detayını incelediğimde ekstradan 35 Euro out of hours ücreti aldıklarını fark ettim. Yani  aracı 09:00-18:00 saatleri dışında teslim almak istediğinizde fiyat farkı ekleniyor. Dolayısıyla bizde rezervasyonu iptal ederek mesai saatleri içerisinde teslimi seçtik ve fiyat yarı yarıya düştü 🙂 Fiyat yarı yarıya düşünce bizde 2 gün birden araç kiraladık. 

Araç kiralamada önünüze çıkacak problemlerden biriside otopark. Başçarşı etrafında ücretsiz park alanı bulmak biraz zor. Özel işletilen otopark alanları var fakat biraz pahalı (10 Euro). Ya da cadde kenarlarında park yerleri var. Bir otomat makinesi oluyor, oradan kalacağınız saat kadar ücret ödeyip fişi arabanızın camına koymanız gerekiyor, aksi halde ceza kesiliyor. Diğer alternatif olarak saati 2 km olan ispark gibi tesisler var. Biz ise zor olanı seçtik, ara sokaklarda gezerek aracımızı uygun bir yere ücretsiz park ettik.

Otelinizin otoparkı varsa zaten konuşmaya gerek yok.

Saraybosna’dan Travnik’e gitmek için otoban kullanmanız gerekiyor. Bu yolun ücreti 5,5 km dönüş le birlikte 11 km gözde çıkarmalısınız.

Saraybosna’dan Mostar’a gitmek için otobana tek yön 2,5 km dönüşle birlikte 5 km para ödemeniz gerekiyor.

Ek olarak ; Biz gittiğimizde (Haziran 2019) benzin ve dizelin fiyatı yaklaşık 2,3 km idi.

Saraybosna Döviz Bozdurma

Hava alanında veya Başçarşı’daki dövizcilerde  euro, dolar veya Türk lirasını  Saraybosna markına (bam-km) ye çevirebilirsiniz.

Saraybosna’da Yemek

Çarşıda bir çok Boşnak böreği dükkanı var. Gitmeden önceki araştırmalarımızda en çok tavsiye edilen yer Buregdzinica Sac‘ dı. Biz de ilk tadımı burada yaptık, çok beğenince diğer börekçileri hiç denemedik bile, o kadar beğendik yani 🙂 İlk olarak tüm çeşitlerin tadına bakmak istedik ve karışık börek tabağı aldık. Bu arada porsiyonlar çok büyük, bilginiz olsun, hatta karışık olanın porsiyonu daha da büyük. 2 kişi ortaya bir karışık aldık, fazlasıyla yetti. Ama tek bir çeşit alacaksanız kişi başı 1 porsiyon iyi oluyor. Patatesli, peynirli, ıspanaklı ve kıymalı var. Bizim favorimiz kesinlikle kıymalıydı, hatta diğer günler hep kıymalı yedik 🙂 Çay yok, ayran var. Ayran istediğinizde bardakta çırpılmış yoğurt geliyor.
Fiyatlar: porsiyon börek 4 km , bardak yoğurt 1 km

Bosna Hersek’in yöresel Beguva (Bey) çorbası… Nerede olursa olsun mutlaka için, çok güzel, tam bir şifa deposu. Biz yöresel yemekler için tavsiyeler üzerine Dzenita‘yı tercik ettik. Beguva çorbası, Sahan ve Klepe yedik. Sahan karışık etli dolma tabağı oluyor, klepe ise mantı. İkisi de bol etli ve çok lezzetliydi, şiddetle tavsiye ediyoruz.

Cevapi’yi bilmeyen yoktur, Bosna Hersek’in meşhur köftesi. Pide arasında kaymak ile servis ediliyor. Kaymak böyle tatlı süt kaymağı gibi değil, hafif ekşimsi yoğurt kaymağı gibi, çok yakışmıştı biz beğendik. Yine araştırarak Cevabzinica Zeljo‘da yedik.
Fiyatlar: Cevapi 7 km (10 tane köfte)

Akşamları Cream Shop‘da trileçe yedik. Harika diyemem daha iyisini yemiştim. Burada Türk çayı da var. Kahve kültürü çok gelişmiş, her yerde kahveciler var. Morica Han’ın atmosferinde kahve içebilirsiniz. Saraybosna’da kahveye kafa deniliyor.
Fiyatlar: trileçe 3 km , kafa 2 km

• 

• 

• 

• 

Saraybosnada Çeşmeler

Osmanlı ulaştığı her yere yaptırdığı çeşmelerle medeniyetini ve hayır severliğini taşımış. Saraybosna’da da her köşe başında, camilerin çevresinde veya bahçesinde çeşmeler var. Bu çeşmelerden buz gibi suyunuzu içebilirsiniz. Her defasında su satın almanıza gerek yok, herkes bizim gibi şişelerini doldurup içiyor 🙂 Su 1 km.

Saraybosnadaki turumuza ait gezi takvimini sizlerle taslak halinde paylaştım.

Saat	Cuma	Cumartesi	Pazar	Pazartesi
07:00-08:00	–	Araç Yolculuğu	Araç Yolculuğu	Şehir Turu
08:00-09:00	–	Araç Yolculuğu	Travik	Şehir Turu
09:00-10:00	–	Mostar	Travik	Şehir Turu
10:00-11:00	Yolculuk	Mostar	Travik	Şehir Turu
11:00-12:00	Saraybosna Varış	Mostar	Travik	Şehir Turu
12:00-13:00	Şehir Turu	Kravitse	Travik	Şehir Turu
13:00-14:00	Şehir Turu	Kravitse	Araç Yolculuğu	Şehir Turu
14:00-15:00	Şehir Turu	Pocitelj	Umut Tüneli	Saraybosna Ayrılıs
15:00-16:00	Şehir Turu	Pocitelj	Umut Tüneli	Yolculuk
16:00-17:00	Araç Kiralama	Balagay	Şehir Turu	–
17:00-18:00	Vrelo Bosne	Araç Yolculuğu	Şehir Turu	–
18:00-19:00	Vrelo Bosne	Araç Yolculuğu	Şehir Turu	–

Bosna Hersek’te Gezilecek Yerler :